بازار مواد غذایی چگونه تنظیم می شود؟

عنوان 20- درست یا نادرست «بازار» اولین و اصلی ترین معیار مردم است که مدیریت و حکمرانی را می سنجد. نه تنها در کشور ما، بلکه در اکثر جوامع، ارزیابی شهروندان از فعالیت های مسئولان بر اساس سطح رفاه آنها در حوزه های مختلف است که البته معیشت در راس آن قرار دارد. این رویکرد به ویژه در یکی دو دهه اخیر در کشور ما رواج بیشتری پیدا کرده است و امروزه «سفره مردم» مهمترین معیاری است که با آن میزان کارآمدی، حرفه ای بودن و توان مدیریت اجرایی در سطوح مختلف سنجیده می شود. .

اگرچه زنجیره تامین مایحتاج مردم از تولید تا توزیع شبکه ای پیچیده و چندلایه است که محدود به مرزهای داخلی کشور نمی شود، اما نوک قله ای که از آب بیرون می آید نهادهای ویژه ای هستند که ماموریت آن ها صرفا بازار را متعادل کنید به عبارت دیگر با وجود همه مقررات، قوانین، مشکلات تولید، مشکلات صادرات، مشکلات واردات، مشکلات بیمه و تجارت، مسیر پیچیده حمل و نقل، مشکلات ارزی، امور گمرکی و … که باعث عرضه محصول می شود. به مقدار لازم و بدنه جامد کوه یخ، آنچه در مقابل عموم است تعادل بازار است و بس! تعادلی که می توان آن را در دو عبارت ساده خلاصه کرد. اجناس فراوان و قیمت مناسب.

در کشور ما وظیفه ایجاد تعادل در بازار به نحوی که کالاهای مورد نیاز مردم به اندازه کافی در دسترس باشد و قیمت آن متناسب با قدرت خرید و جیب مردم باشد بر عهده «بازار» است. دفتر تنظیم مقررات». دستگاهی متشکل از مأموران اجرایی به درخواست وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت کشاورزی، سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و غیره به منظور اطمینان و کنترل توزیع و قیمت کالاها و خدمات، تدوین و کنترل سیاست، سطح «ملی» است که مقاماتی مانند وزرای صلح، زراعت و اقتصاد، رئیس بانک مرکزی و … را در بر می گیرد و معاون اول رئیس جمهور ریاست آن را بر عهده دارد.

در دنیای نمونه، وظیفه این ستاد مشابه وظیفه «شوچین» ترازوهای دو نقطه ای قدیمی است که وزن و قیمت محصولات را با رعایت اصل برابری تعیین می کرد. بر این اساس انتظار طبیعی و اصیل از نهادی که اعضای آن در بالاترین سطح اجرایی کشور هستند و فلسفه وجودی آن حفظ تعادل بازار تعریف شده است، انجام درست وظیفه محوله است. بررسی عملکرد و فعالیت «موسسه تنظیم بازار» با تمامی اعضای خود در ماه های اخیر نشان می دهد که این موسسه به جای ترازوی متعادل، تبدیل به نقطه عطفی شده است که تصمیمات آن نه تنها بازار را از ماهیت خود خارج می کند. تعادل، اما همچنین به نظر می رسد که تایید آن به یک نتیجه کاملا مخالف تبدیل می شود.

حال سوال اینجاست که آیا چنین روندی نتیجه اطلاعات نادرست دو طرف بازار یعنی تولید و توزیع است یا تصمیماتی که بر اساس اطلاعات صحیح گرفته می شود کارشناسی نشده است؟ یا هر دو؟!

برای یافتن پاسخ این سوالات، سری به بازار برخی از کالاهای ساده و ناآشنا می زنیم که در چند ماه اخیر مردم را نگران کرده است. بازار اول، بازار قند تلخ است.

واردات غیرقانونی؛ موفق باشید، متشکرم

حتی یک فصل از سال 1402 نگذشته بود که سپرده مالیاتی بازار را غافلگیر کرد. در شرایطی که مالیات بر ارزش افزوده کالاهای وارداتی حداقل 9 درصد است اما ناگهان این تعرفه با تخفیف قابل توجهی به 1 درصد رسیده است. این در حالی است که کالاها یا معاف از مالیات هستند و یا همانطور که گفته شد تعرفه آن حداقل 9 درصد است، اما نام شکر به عنوان تنها کالا با مالیات 1 درصد ثبت شده و در نتیجه یک. میلیون تن واردات، بازار شکر را مختل کرد. . چرا که شکر یکی از کالاهایی است که با ارز ترجیحی وارد کشور می شود تا قیمت محصولات مرتبط بالا نرود و سفره مردم را تهدید نکند. بر اساس داده های آماری، همه خانوارهای کشورمان به طور متوسط ​​کمتر از 500 هزار تن شکر بسته یا معیوب خریداری می کنند، اما نیاز صنعت به شیرین کننده ها از جمله شکر یک میلیون و 700 هزار تن است. یعنی از 20 تا 25 درصد شکر مصرفی در کشور ما مورد نیاز خانوار است و 70 تا 75 درصد آن سهم تجارت و صنعت است.

از این حساب تولیدکنندگان داخلی با محصولاتی مانند نیشکر و چغندرقند یک میلیون و 600 هزار تن شکر تولید کردند. با احتساب ظرفیت تولید شیرین کننده های استاندارد مبتنی بر ذرت و گندم توسط بنگاه های تبدیل غلات کشور به میزان 800 هزار تن، به نظر می رسد تولید پاسخگوی نیاز کشور باشد، اما واردات یک میلیون تن شکر با ارز ترجیحی و … تخفیف قابل توجه مالیاتی تنها یک بار بدون شات است، این کشاورزان و تولیدکنندگان هستند که به دلیل تفاوت قیمت شکر تولیدی و شکر یارانه ای نتوانستند با شکر یارانه ای رقابت کنند، اما این امر منجر به قاچاق شکر وارداتی شد. عمومی چرا که قیمت شکر در کشور ما به دلیل یارانه به نصف میانگین جهانی رسید و همین اختلاف قیمت شکر کافی بود تا دلالان و قاچاقچیان شکر را ببلعند. در نتیجه قیمت شکر که برای مصرف کننده 28500 تومان اعلام شده بود به 64000 تومان رسید. دولت علاوه بر کاهش مالیات، 32 هزار تومان یارانه داد، شکر گران شد و گران شد!

ممنوعیت واردات؛ نفت خام بد

برای درک وضعیت بازار نفت خام به اعداد نیازی ندارید. فقط روند بازار شکر را معکوس کنید! مهرماه امسال به طور ناگهانی اعلام شد که نفت خام از ابتدای آبان تا اطلاع ثانوی وارد کشور نمی شود. مسئولانی که معتقدند شکر و سایر محصولات شیرین داخلی کفاف نیاز بازار را نمی دهد و به همین دلیل یک میلیون تن شکر وارد کردند تا این کالا گران نشود، افزایش 60 درصدی واردات نفت خام را برآورد کردند. . نسبت به سال گذشته برای بازار کافی بوده و واردات نفت خام تا اطلاع ثانوی ممنوع است. این در حالی است که روغن کالایی پرمصرف تر از شکر است. همچنین قیمت کالاهای مربوطه پس از واردات کاهش یافته بود، اما متولیان بازار تصمیم گرفتند با اصطلاح «مدیریت ارزی» حتی کالاهایی که قبلاً ثبت شده و در گمرک بوده اند نیز مجاز باشند. بازاری ندادند و به همین دلیل قیمت نفت به تدریج شروع به افزایش کرد.

مرغ یا تخم مرغ اول گرانتر است؟

“چی شد؟!”؛ این سوال کوتاه دو لبه واکنش مردم به قیمت تخم مرغ و مرغ و گوشت قرمز است که هر روز یکسان است و البته نسبت به دیروز ارزانتر است. کالایی که قیمت آن تابعی از خوراک دام و طیور یعنی فرآورده های دامی است. به عنوان مثال سویا و آرد سویا که غذای اصلی مرغ محسوب می شود و پس از افزایش 2700 تومانی باید به میزان 19 هزار تومان به دست مرغداران می رسید، قطره ها توزیع شد و مرغداران مجبور شدند. برای خرید خوراک مرغ از آن. قیمت در بازار آزاد از 35 تا 37000 تومان. شرایطی که نمی‌خواهند تخم‌گذاری کنند و حالا با احتساب قیمت خوراک طیور و عدم تمایل به تخم‌گذاری، می‌توان وضعیت بازار مرغ و تخم‌مرغ را در ماه‌های آینده تخمین زد! گوشت قرمز خیلی بهتر نیست و اگر این روند ادامه پیدا کند، بعید است که قیمت ها نسبت به شرایط فعلی افزایش بیشتری پیدا کند.

از شیر خشک تا جان انسان!

بسیاری بر این باورند که حل مشکلات حوزه لاستیک های سبک و سنگین که امروزه مردم را نگران کرده است را می توان چند هفته به تعویق انداخت اما کمبود شیرخشک که غذای اصلی بسیاری از نوزادان و شیرخواران است نباید نادیده گرفته شود. سال گذشته بیش از یک میلیون و 75 هزار نوزاد در کشور به دنیا آمدند و در چهار ماهه امسال نیز 338 هزار نوزاد متولد شدند. به گفته متخصصان، درصد زیادی از کودکان باید همراه با شیر مادر تغذیه شوند. اما کمبود شیر خشک بسیاری از خانواده های دارای نوزاد را نگران می کند. این در حالی است که پنج کارخانه تولید شیر خشک در ایران ظرفیت تولید بیش از 120 میلیون جعبه شیر خشک در سال را دارند و مصرف شیر خشک در کشور در سال گذشته حدود 60 میلیون جعبه بوده است. به همین دلیل ایران سال هاست که یکی از صادرکنندگان اصلی شیرخشک به کشورهای همسایه بوده است اما امسال شرایط به گونه ای بود که سازمان غذا و دارو دستور واردات 30 میلیون کارتن شیرخشک از ترکیه را صادر کرد. کم کاری بازاری نتوانست از نگرانی خانواده ها در این زمینه بکاهد. موارد دیگری را می توان به لیست محصولاتی که در ماه های اخیر افزایش قیمت و موجودی داشته اند اضافه کرد و برای هر یک از عناوین ذکر شده می توان اطلاعات بیشتری را اضافه کرد. وضعیتی که اولاً نشان می دهد آب از سرچشمه گل آلود است. نوسانات بازار، نوسانات قیمت و نگرانی مردم برای تامین نیازهای اساسی خود این سوال را ایجاد کرده است که چنین روندهایی نتیجه اطلاعات نادرست در هر دو طرف بازار یعنی تولید و توزیع یا تصمیماتی است که بر اساس اطلاعات صحیح و نه کارشناسان اتخاذ شده است. ?/جهان اقتصاددان